“Zito Venizelos!” Demediği İçin Yunanlılar Tarafından Şehit Edilen Süleyman Fethi Bey

Türk asker (d. 1877, İstanbul - ö. 15 Mayıs 1919, İzmir)

Süleyman Fethi Bey, 15 Mayıs 1919 günü Yunan ordusunun İzmir’i işgal etmeye başladığı sırada, eşi Edibe Hanım’ın telkinlerine aldırmayarak Karantina semtindeki evinden çıkıp işine gitti. Sarıkışla’daki bürosunda iki Yunan subayı ve yanlarındaki erler tarafından tutuklandı.

Zorla odasından çıkarılarak ve Yunan askerleri arasından yürütülerek Kordon’daki Pasaport mevkiine getirdiler. Pasaport’taki rıhtım boyunda esir diye getirilmiş başka Türk subayları da tek sıra olarak yan yana dizilmişlerdi ve başlarında Evzon denilen özel kılıkta giyimli işgalci Yunan erler de bulunmaktaydı.

Yunan savaş gemileri limandaydı. Ayrıca işgalden sevinç duyan yerli Rumlar alanı doldurmuş, bayram havası yaşıyorlar, yapıların damlarına, çatılarına çıkmış, balkonları, terasları doldurmuş halde sevinç çığlıkları atıyorlardı.

Bir Yunan subayı, yanında bir Efzun eriyle, tek sıra dizilmiş olan Türk subaylarından biri önünde duruyor, onlara kollarını yana kaldırtıp indirterek “Zito Venizelos!” yani “Yaşasın Venizelos!” diye bağırmalarını söylüyordu. Kollarını yana kaldırtıp indirtmek özellikle aşağılamak, küçük düşürmek içindi. Bu arada yapıların damlarındaki, çatılarındaki, evlerin balkonlarındaki Rumlar, alanı dolduranlar, alay ederek kahkahalar savuruyorlardı.

Fethi Bey, Yunan subayının dediğini yapmadı. Subay buyruğunu birkaç kez yineledi, ancak Fethi Bey onu duymamış gibi davrandı. Subayın Fethi Bey’in omuzlarındaki albaylık apoletlerini sökmek istemesi üzerine, elini şiddetle iterek, “Onları sen takmadın ki sen sökesin!” diye bağırdı.

Bunun üzerine, Yunan subayının Efzun erine verdiği bir komutla, önce bir, sonra ikinci ve üçüncü bir kez, nihayet toplam yirmi iki kez süngülendi ve sonrasında yere yıkıldı. Eşi Edibe Hanım ve yakınları, İzmir’i işgal eden Yunan birliği komutanından, Süleyman Fethi Bey’i kendilerine vermelerini istediler.

Ama Yunan komutanı, yaralı albayı vermedi. Fethi Bey’in yakın dostu Ali Şefik Bey, İzmir’deki Fransız Başkonsolosluğuma başvurdu. Fransız Başkonsolosu’nun yardım ve aracılığıyla Fethi Bey, işgalci Yunanlar’ın elinden alınabildi ve hastaneye yatırıldı. Aynı gece “Makamımı görüyorum!” diye inleyerek şehit oldu.

Süleyman Fethi Bey’in naaşı, dostu Ali Şefik Bey’in Küçük Fettan Sokağı’ndaki evine getirilmiş, ertesi günkü cenaze töreni İzmir’in Türk halkı için bir gövde gösterisi olmuştur.

İzmir’deki Emir Sultan Türbesi haziresine gömülmüş, süngü yaralarıyla delik deşik olmuş albay üniforması da sonradan askeri müzeye verilmiştir. 1988’de naaşı Narlıdere Şehitliği’ne taşınmışsa da Eylül 2019’da yeniden eski yerine nakledilmiştir.

Not: Süleyman Fethi Bey, Üsküdarlı Fethi Bey veya Şehit Fethi Bey şeklinde de anılır. Şehit Fethi Bey lakabının Tayyareci Fethi Bey için de kullanıldığı unutulmamalıdır.

Detaylı Bilgi: Tarih Sohbetleri, Yılmaz Öztuna, Ötüken, 1998.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

İlginizi Çekebilir:

Başa dön tuşu